AMASRA TARİHİ

Amasra, Karadeniz Bölgesinin batısında Bartın iline bağlı bir ilçedir. Denize doğru bir mantar şeklinde uzanan Boztepe ve Kaleiçi Mahalleleriyle, güneyindeki düzlükten oluşan Amasra’nın “SESEMOS” adı ile ilk kuruluşu M.Ö. l2. Yüzyılda Fenikelilerin kıyılar boyunca koloniler kurması ile görülmektedir. Doğal limanların bulunması nedeniyle burada üstlenen Fenikeli gemiciler uzun zaman ticari etkinlikler göstermişlerdir.

Fenikelilerin bu bölgede güçleri zayıfladıktan sonra onların yerini Miletos’lular almışlardır. Miletoslular zamanında Sesamos öncesine oranla daha gelişmiş ve site görünümü almıştır. Bu arada Sesamos’a bir Agora, Akropol ve İskele yapıldığı kalıntılarından anlaşılmaktadır.

M.Ö. 4.yüzyıla kadar Kimerler,daha sonra Libyalılar tarafından sömürge olarak idare edilen Sesamos bu tarihten sonra Makedonya Krallığına bağlanmış ve Büyük İskender tarafından yönetimi Makedonyalı bir subaya verilmiştir.

Büyük İskender’in baldızı olan İranlı Prenses AMASTRİST, önce Karadeniz Ereğlisine (Heraklıu) gelin gelmiş, kocası ölünce oğullarıyla geçinemeyerek M.Ö. 300 yıllarında Sesamos’a çekilmiştir.

Amasra’nın yeni baştan kurulması ve büyük kent görünüşü alması Prenses Amastrist zamanında olmuştur. Prenses Amastrist M.Ö. 286 yılına kadar l4 yıl bağımsız bir şehir devleti yaşatmayı başardıktan sonra bir cinayet sonucu öldürülmüştür.

Prensesin öldürülmesinden sonra şehri Trakya Kralı Lizimakos ele geçirmiş, M.Ö. 70 yılına kadar şehir sık sık el değiştirerek bağımsız beylerin,Pontusların egemenliklerinde kalmıştır. M.Ö. 70 yılında Amasra, Roma ordusu tarafından işgal edilmiş, M.S. 395 yılına kadar süren bu dönemde Romalılar Amasra’ya büyük önem vermişlerdir. Bir Bazilika ile yeni limanlar yaptırmışlardır.

M.S. 395 deki bölünme ile Bizans sınırları içinde kalan Amasra, M.S. l3. Yüzyılda Amasra limanları ile kalelerin gemicilere bırakıldığı ve buranın Cenavolılar tarafından idare edildiği görülmektedir. Cenavolılar l460 yılına kadar Amasra’yı ellerinde tutmuşlar ve yeni depolar yaparak Karadeniz ticaretinde bir üs olarak yararlanmışlardır. 1460 yılında İsfendiyar oğulları üzerine bir sefer düzenleyen Fatih Sultan Mehmet Kastamonu ve Sinop üzerine giderken Amasra’ya da uğramış ve savaşsız teslim almıştır.

Bu tarihten başlayarak Türk idaresine geçen Amasra’da Osmanlı yönetimi boyunca önemli bir olayın geçtiği görülmemektedir. Osmanlıların ilk döneminde bir Kaza merkezi olan Amasra, daha sonra Nahiye durumuna getirilmiş, Cumhuriyetten sonrada aynı konumunu korumuştur.